Eenzijdig ongeval door gladheid – wie aansprakelijk
Het is weer de tijd van het jaar. Door sneeuw en bevriezingen van stoep, straat en/of verharde wegen gebeuren er momenteel weer veel eenzijdige glijpartijen en kop- staart botsingen. Maar ook even na werktijd naar je auto lopen kan een glijpartij veroorzaken.

In Nederland ligt de verantwoordelijkheid voor de wegen bij Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten en waterschappen. Zij zorgen voor de begaanbaarheid als het glad is op de wegen.

Aansprakelijk of sprake van overmacht
Volgens artikel 6:174 BW is de bezitter verantwoordelijk voor de opstal, waaronder ook verharde wegen vallen. De gemeente is in die zin dus bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de straat en stoep. Bij gladheid zal er alleen al snel sprake kunnen zijn van overmacht voor de gemeente. Ze kunnen immers preventief strooien, maar vaak is het vechten tegen de ‘bierkaai’ als er sneeuw blijft vallen. Ook zullen sommige wegdelen nog glad zijn als je bijvoorbeeld naar je werk gaat omdat de gemeente niet overal tegelijk kan strooien. Maar zelfs als er gestrooid is, kunt u nog uitglijden en dan kunt u de gemeente daar niet altijd aansprakelijk voor stellen.

Verantwoordelijkheid automobilisten
Bij ijzel of sneeuw ben je zelf verantwoordelijk voor het verlagen van je snelheid. Je past je aan, aan de omstandigheden op de weg. Als je dit niet doet en je krijgt een ongeval kan een deel of alle schade voor je eigen rekening komen. Je moet dus altijd rekening houden met gladheid, ook al is er gestrooid. De weg kan namelijk glad blijven als het strooizout niet goed ingewerkt wordt doordat er te weinig verkeer over de weg rijdt. Vooral ook binnen de bebouwde kom wordt minder gestrooid en niet op elke weg. Houdt hier rekening mee.

Toch onverwachts een ongeluk?
De wegbeheerder draagt wettelijke zorgplicht en moet dan dus zijn planning en logboek laten zien om aan te tonen dat hij er alles aan gedaan heeft om schade te voorkomen. Als de wegbeheerder kan laten zien dat hij er alles aan heeft gedaan om de gladheid te bestrijden, dan is hij niet aansprakelijk voor de schade van een ongeval. Voor de wegbeheerder/gemeente geldt trouwens een zorgplicht, geen garantieplicht.

Welke situaties kun je de wegbeheerder/gemeente aansprakelijk stellen
Dit gaat om situaties waarin de gemeente:
- Op het deel van de weg waar u bent gevallen, vergeten is te strooien.
  U kunt dan zien dat er om die plek heen wel is gestrooid. Maak hier altijd een foto van als bewijsmateriaal.
- Zonder logische verklaring afwijkt van de oorspronkelijke strooiroute.

In het gladheidbestrijdingsplan van de wegbeheerder staat vermeld binnen welke tijd en volgens welk schema de wegen worden gestrooid. Strooiroute zijn meestal op de website van de desbetreffende gemeente te vinden.

Doorgaande wegen, bruggen en opritten worden als eerste gestrooid. Er wordt veel gebruikgemaakt van een gladheidsmeldingssysteem (GMS). Dit zijn sensoren in de weg die o.a. temperatuur en vochtigheid van het wegdek meten waardoor een goed strooibeleid wordt gemaakt door de wegbeheerder.

Situatie kop-staart botsing door gladheid
Als je door gladheid bent aangereden door een andere verkeersdeelnemer, dan kun je de tegenpartij, de achteropkomende automobilist, vrijwel altijd aansprakelijk stellen. In de wet staat dat je voldoende afstand moet bewaren om een voertuig zonder gevaar tot stilstand te kunnen brengen. Daarnaast dienen alle weggebruikers ook hun snelheid aan te passen op de op dat moment heersende weersomstandigheden. Als het glad is, moet de tegenpartij dus rekening houden met het feit dat hij of zij nog meer afstand moet bewaren.

Slechts in enkele zeldzame gevallen kan de verkeersdeelnemer zich op overmacht beroepen. Maar in Nederland wordt meestal ruim van tevoren gewaarschuwd voor gladheid op de weg. Dus dat de gladheid plotseling is opgetreden is, is bij ons in negen van de tien keer hierdoor niet het geval.

Aansprakelijkheid werkgever door glijpartij bezoeker of werknemer
Als werkgever moet je er alles aan doen wat in je macht ligt, om ervoor te zorgen dat je bezoekers of personeel niet hun uitglijden op het parkeerterrein tijdens het in- of uitstappen van een voertuig door voldoende te laten strooien.

Strenge zorgplicht ook buiten het werkterrein werkgever
Zo moet je werkgever goed verzekerd zijn tegen ongevallen op de weg als je als medewerkers voor je werk van A naar B moet. Als je tijdens werktijd wordt aangereden of in een eenzijdig ongeval terechtkomt, kun je je werkgever daarvoor aansprakelijk stellen. Immers heeft je werkgever je willens en wetens de weg opgestuurd, ondanks het ‘spekgladde’ wegdek. Dit geldt overigens niet als je naar je werk of weer naar huis rijdt.

Deugdelijke veiligheidskleding door werkgever beschikbaar te stellen
Je werkgever is verantwoordelijk voor deugdelijke veiligheidskleding. Denk aan gladheidsbestendige schoenen voor de werknemers beschikbaar stellen die met gladheid geregeld naar buiten moeten voor hun werkzaamheden. Zorg dat je als werkgever niet verzuimd in je zorgplicht.

Wat te doen bij een eenzijdig ongeval na werktijd?
Stel dat je na werktijd naar huis rijdt en tegen een paal aan glijdt. Kun je dan alsnog een schadevergoeding claimen? Dat kan wellicht als je een schadeverzekering voor inzittenden hebt afgesloten.